این روزها همه جا صحبت از سریال میوه ممنوعه ماه رمضان و حاج یونس فتوحی هست و در جمع بزرگترها صحبت از شیخ صنعان و ایده گرفتن از داستان شیخ صنعان هست . گفتیم بفهمیم این شیخ صنعان کی هست آیا وجود خارجی دارد یا نه تا اینکه این مطلب را یافتم که تا حدودی برای من کافی بود ... گفتم برای شما هم بگذارم شاید بد نباشد :
.... بلندترین قصه در منطقالطیر عطار نیشابوری ، داستان شیخ صنعان است که پیش از چهار صد بیت دارد. داستان شیخ صنعان یکی از داستانهای عاشقانه و هیجانانگیز و از شاهکارهای عطار است. شیخ صنعان که پیر وقت خویش بوده است و مریدان فراوان داشته، از قضای بد گرفتار عشقی میشود که او را رسوای عام و خاص میکند و دین و عقل را توأمان در راه عشق دختر ترسا میبازد و به خاطر معشوق، آیین ترسایی برمیگزیند و زنـّار میبندد و خوکبانی میکند و قرآن میسوزاند.
اینکه شیخ صنعان که بوده است و آثار وجودی افسانهای یا حقیقی است، موضوعی است که درباره آن سخنها گفتهاند ...
هدف شیخ از داستان شیخ صنعان، بیان مقاصد اخلاقی و عرفانی است. ترس و خشیتی است که صوفیه از سوء عاقبت داشتهاند و البته این ترس و دغدغه سبب زهد و خشیت میشده است. عطار با طرح داستان شیخ صنعان این نکته را متذکر شده است که اولیا نیز از سوء عاقبت در امان نبودهاند والمخلصون علی خطر عظیم.
داستان شیخ صنعان یک داستان رمزی است. سرگذشت روح پاکی است که از دنیای جان به عالم ماده میآید و درآنجا گرفتار تعلقات میگردد. به همه چیز آلوده میشود و به هر گناه دست میزند، حتی اصل و گوهر آسمانی خود را فراموش میکند و به آلایشهای مادی انس میگیرد. اما جذبه غیبی او را سرانجام در میرباید. او را به مقر علوی، به دنیای صفا و پاکی میبرد و نجات میدهد… شیخ صنعان روح پاکی است که به دنیای اسلام، دنیای نور و صفا تعلق دارد اما عشق جسمانی ـ عشق یک دختر ـ او را به دنیای ترسایی، دنیای ماده و گناه، دنیای شرابخواری و خوکبانی میکشاند. و به دام تعلقات میاندازد. آنجا اصل خود را مسلمانی خود را، و حتی شیخی خود را فراموش میکند اما اگر او همه چیز را فراموش کرده است عنایت ایزدی او را فراموش نمیکند، به یاری او میشتابد، او را از خود میرباید و باز به دیار… ـ دیار روشنی و صفا ـ میکشد و عاقبت بخیر میکند.