فاطِمه
ملقب به زهرا، بتول و ام ابیها دختر محمد پیامبر اسلام از اهل بیت است. برپایه
روایات شیعیان وی تنها فرزند دختر محمد بود اما مطابق روایات اهل سنت وی یکی از
چهار دختر پیامبر اسلام بود. براسای روایات شیعیان، امامان شیعه از نسل اویند.
همچنین مطابق روایات شیعه منظور از «کوثر» در سورهٔ کوثر در شأن او و فرزندانش نازل
شدهاست.
خانواده
فاطمه چهارمین و کوچکترین دختر محمد پیامبر اسلام و
خدیجه دختر خویلد بود. وی از قبیله قریش و از طایفه بنیهاشم بود.
تاریخ
تولد
مورخین شیعه و سنی در تاریخ تولد فاطمه زهرا نظرات مختلفی دارند. مورخین
اهل سنت نظیر طبری، ابوالفرج و برخی دیگر تولد او را در سال پنجم قبل از بعثت محمد
پیامبر اسلام میدانند. طبری نقل میکند که «فاطمه در سالی متولد شد که قریش مشغول
ساختن خانه کعبه بودند و در آن هنگام پیغمبر در سن سی و پنج سالگی بود.»(طبری،
ذخائر العقبی:۳۵)
اما اکثر تاریخنگاران شیعه بر اساس احادیث امامان شیعه این
تاریخ را پنج سال بعد از بعثت میدانند. ابوبصیر از صادق، ششمین امام شیعیان روایت
میکند:
«فاطمه در بیستم ماه جمادی الثانی در هنگامی که پیغمبر چهل و پنج ساله
بود به دنیا آمد. هشت سال با پدرش در مکه بود و ده سال در مدینه با پدرش زندگی کرد.
بعد از پدر بزرگوارش هفتاد و پنج یا نود و پنج روز زنده ماند و در روز سوم جمادی
الثانی در سال یازدهم هجری وفات نمود.»(دلائل الامامة: ص ۱۰)
بدین ترتیب در
روزشمار زندگی وی ده سال بین مورخین شیعه و سنی اختلاف است.
زندگی
فاطمه
در سال پنجم قبل/بعد از بعثت در مکه متولد شد و مدت هجده/هشت سال یعنی تا سال
سیزدهم بعثت در مکه زندگی کرد. بعد از هجرت پیامبر اسلام به مدینه، همراه با علی
پسر ابوطالب به مدینه مهاجرت نمود و در ۱ ذیالحجه سال دوم هجرت در سن نوزده/نه
سالگی با او ازدواج نمود. حسن (امام حسن نزد شیعیان) را در نیمه رمضان سال سوم هجرت
و حسین پسر علی (امام حسین نزد شیعیان) را در پنجم یا سوم شعبان سال چهارم هجرت به
دنیا آورد. سومین فرزند او زینب کبری بود که در پنجم جمادیالاولی سال پنجم هجرت به
دنیا آمد. چهارمین فرزندش امکلثوم در سال هفتم هجری متولد شد. علاوه بر این ،بنا
به اعتقاد شیعیان، فرزند دیگر او که پیش از به دنیاآمدن بر وی نام محسن گذاشته
بودند در اثر ضربهای که به پهلوی فاطمه وارد ساختند فوت کرد. فاطمه سرانجام در روز
سهشنبه ۳ جمادی الثانی سال یازدهم هجری (۹۵ روز بعد از مرگ پدرش) درگذشت و در آن
هنگام تنها ۲۸/۱۸ سال داشت.
ازدواج
از بزرگان عرب بسیاری فاطمه را
خواستگاری کردند. که هر بار جوابی موافق نشنیدند. نهایتا علی ابن ابیطالب پسر عموی
پدرش محمد از وی خواستگاری کرد که مورد موافقت وی قرار گرفت.
زندگی
خانوادگی
- پس از مرگ پیامبر اسلام
بنابر روایات شیعیان وی در مخالفت با
ماجرای سقیفه بزرگترین نقش را داشته ، عاقبت توسط گردانندگان ماجرای سقیفه مضروب و
زخمی گردید و مدت کوتاهی (۷۵ یا ۹5 روز) پس از مرگ پدرش در اثر همان زخمها درگذشته
است.
خطبه فدکیه که از آثار فصیح ادبیات عرب است توسط او ایراد شدهاست که موضوع
آن به غصب باغهای فدک (که توسط پیامبر به وی اهدا شده بود) مربوط است.
وی شبانه
توسط همسرش علی دفن شد. گفتنی است که از زمان دفنش تاکنون هیچ کس از محل دقیق قبرش
خبرندارد.
شهادت
شیعیان معتقد اند که وی ۹۵ روز بعد از درگذشت پدرش در
تاریخ ۳ جمادی الثانی سال ۱۰ هجری توسط دشمنان ولایت علی به قتل رسیدهاست. گفتنی
است که اهل سنت به این نکته اعتقاد ندارند.
جایگاه فاطمه زهرا
از دیدگاه
عموم شیعیان فاطمه زهرا دارای فضائل فراوانی است. بنا بر اعتقاد شیعیان وی برترین
بانو از میان تمام بانوان جهان است. وی دارای تمام مقامات معنوی امامان شامل عصمت،
علم ارثی و ولایت باطنی است. همچنین وی در میان پنج تن آل عبا جایگاه بسیار ویژهای
دارد. در تاریخ اسلام نیز شیعه برای او جایگاه ویژهای در دفاع از حق خلافت علی پسر
ابوطالب قائل است.
از امام دوازدهم روایت شدهاست که «دختر پیامبر خدا الگوی
شایسته من است.»
ازامام یازدهم روایت شده است که «ما حجت و نشانه خدا بر
خلقش هستیم و مادر ما فاطمه -س- حجت بر ما است.» (سید عبدالحسین طیب در تفسیر اطیب
البیان -ج۱۳/ص۲۲۵)
در قرآن
از دیدگاه مفسران شیعه ، سورهها و آیاتی از
قرآن در مورد فاطمه زهرا نازل شده است. مهمترین این سورهها عبارتاند از سوره
کوثر و سوره انسان و نیز آیه مباهله و آیه تطهیر.
القاب
از القاب او بتول
است. از دیگر القاب او صدیقه ، راضیه ، مرضیه و مطهره است.
التماس دعا.